Teąínské Slezsko - Śląsk Cieszyński
Euroregion Śląsk Cieszyński ? Teąínské Slezsko powstał 22 kwietnia 1998r. Jego obszar rozciąga się wzdłuż granicy Republiki Czeskiej i Rzeczpospolitej Polskiej na odcinku od Hrčavy i Jaworzynki, po Bohumín i Chałupki. Pod względem administracyjnym obejmuje on 60 polskich oraz czeskich gmin, w których na terenie 1400km2 mieszka ok. 650 000 obywateli. Niewielka powierzchnia Euroregionu pozwala na objechanie go samochodem w niespełna jeden dzień. Podczas podróży można dostrzec jego liczne kontrasty: porośnięte pięknymi lasami wierzchołki gór przekraczające wysokość 1000m.n.p.m. oraz duże ośrodki przemysłowe; podgórskie i górskie wioski z tradycyjną drewnianą zabudową i nowoczesne miasta. Ten bardzo interesujący pod względem krajoznawczym, wypoczynkowym i uzdrowiskowym obszar, charakteryzujący się bogactwem dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego, posiada doskonałe warunki do uprawiania wszelkich form turystyki.
Historia, zabytki historyczne
Śląsk Cieszyński należał pierwotnie do Państwa Wielkomorawskiego. Przed 991r. wszedł on w skład Państwa Polskiego, by na przełomie lat 1289 i 1290 uzyskać status odrębnego Księstwa Cieszyńskiego, które już w 1327r. weszło w skład korony czeskiej. Po wygaśnięciu dynastii piastowskiej w 1653r. Księstwo przeszło na własność rodziny Habsburgów. Stan ten trwał do momentu rozpadu monarchii austro ? węgierskiej w 1918r. Wówczas to między świeżo odrodzoną Polską i utworzonym nowym państwem ? Czechosłowacją, zaistniał konflikt o wspomniane terytorium, które 28 lipca 1920r. decyzją Rady Ambasadorów wielkich mocarstw na konferencji w Spa zostało podzielone.
Główną atrakcją Śląska Cieszyńskiego jest jego niepowtarzalna architektura i folklor. Koloryt drewnianych chat, zachowana do dziś tradycyjna produkcja rzemieślnicza i ludowe zwyczaje, pozwalają odwiedzającym region ?dotknąć? tego, co współczesne i odnoszące się zarazem do przeszłości. W małych, podgórskich wioskach, można podziwiać tradycyjne zabudowania z charakterystycznymi drewnianymi dachami, a także stroje ludowe, które w zależności od miejsca pochodzenia, różnią się od siebie detalami. Wizytówkami niektórych miejscowości są piękne drewniane kościółki lub wybudowane na ich miejscu nowe obiekty sakralne. Zupełnie inny charakter posiadają malownicze rynki z ratuszami, zamki i pałace oraz zabytki techniki.
Środowisko przyrodnicze
Ziemia Cieszyńska ze swoim urozmaiconym ukształtowaniem powierzchni pozwala na uprawianie różnych form turystyki przez cały rok. W południowej części regionu rozciągają się masywy Beskidu Morawskośląskiego, Beskidu Śląskiego i Pogórza Jabłonkowskiego, które stanowią cel letnich wycieczek i wypraw rowerowych oraz pozwalają na uprawianie sportów zimowych ? narciarstwa biegowego i zjazdowego, swnowboardingu, czy skoków narciarskich. Ze szczytów gór rozciągają się ponadto malownicze krajobrazy. Do najczęściej odwiedzanych miejsc należą: szczyty Javorového (1031m.n.p.m.) i Szyndzielni (1026m.n.p.m.) z wyciągami krzesełkowymi, posiadające doskonałe warunki do uprawiania sportów letnich i zimowych, a także przełęcz Kubalonka (761m.n.p.m.), skąd wiedzie sieć szlaków turystycznych. Wyciągiem krzesełkowym można wyjechać również na Czantorię Wielką (997m.n.p.m) znaną z licznych podań i legend. Na północnych stokach Baraniej Góry (1220m.n.p.m.) biorą początek źródła największej polskiej rzeki ? Wisły, z kolei na zboczu Gírové (840m.n.p.m.) atrakcją turystyczną są tzw. Čertí mlýny ? skupisko skał z zasypaną już obecnie jaskinią, która według legendy, służyła jako miejsce schronienia rozbójników. Piękny widok na słowacką część przełęczy Jabłonkowskiej rozciąga się z ©ancí, gdzie w średniowieczu znajdowało się grodzisko, które miało służyć do obrony przed tatarskimi, a następnie tureckimi najazdami. Do pieszych wędrówek, jazdy na rowerach lub biegu na nartach, zachęcają w ciągu całego roku pasma Velkého i Malého Polomu (1067m.n.p.m.) oraz Stożka (978m.n.p.m.) i wspomnianej już wcześniej Czantorii Wielkiej (997m.n.p.m.). W lecie na turystów czekają lasy pełne grzybów i górskie polany obfitujące w jagody, maliny i jeżyny.
Cały region przyciąga bogactwem fauny i flory z pozostałościami dziewiczego lasu. Uważny turysta dostrzeże z pewnością rośliny, które pojawiają się tylko na terenie Śląska Cieszyńskiego. Przykładem może być chociażby zielono ? żółty kwiatek ?cieszynianka?, którego nazwa pochodzi od nazwy regionu.
Turystyka i sport
Każdy zainteresowany aktywnym spędzaniem wolnego czasu znajdzie na Śląsku Cieszyńskim idealne ku temu warunki. Dolina Wisły stwarza szeroką gamę możliwości do bardziej intensywnego wypoczynku, zaś doliny Olzy, Lomné i Stonávky zachęcają do mniej aktywnej, ale równie przyjemnej rekreacji. Region posiada również bardzo dobrze rozwiniętą bazę noclegową i gastronomiczną. Na tę pierwszą składają się: hotele, pensjonaty, sanatoria, ośrodki wypoczynkowe, schroniska, kwatery agroturystyczne i prywatne. Drugą tworzą z kolei: restauracje, karczmy, obiekty serwujące kuchnię regionalną, kawiarnie oraz cukiernie. Cały obszar pokryty jest liczną siecią pieszych szlaków turystycznych. Pasjonaci dwóch kółek mogą skorzystać z ok. 1000km tras rowerowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą. W okresie zimowym, w miejscach, gdzie pokrywa śnieżna długo się utrzymuje, uprawiający ,,białe szaleństwo? znajdą doskonale przygotowane trasy biegowe i zjazdowe oraz liczne wyciągi narciarskie, w tym m.in.: na Javorový, Czantorię Wielką, Soszów, Stożek i Szyndzielnię. Podczas sprzyjającej pogody na Javorovým i Chełmie, miłośnicy sportu paralotniowego mogą podziwiać piękno Ziemi Cieszyńskiej z lotu ptaka. Ci, którzy preferują poznawanie regionu konno, nie omieszkają odwiedzić stadnin koni w okolicach Ochab, Komorní Lhotky, Třince, czy Jablunkova. W Ropici warto zagrać w golfa, w tenisa natomiast w Ustroniu, Cieszynie, Českém Teąíně i Třinci. Uprawiający wspinaczkę skałkową mogą skorzystać z terenów wokół Gírové lub z byłego kamieniołomu ?Godula? w Komorní Lhotce. Miłośnicy turystyki wodnej będą mogli skorzystać z wielu rzek i zbiorników wodnych. Wśród pierwszych można wymienić: Wisłę, Olzę i Brennicę, wśród drugich natomiast: Těrlicko i ®ermanice. Rajem dla wędkarzy są stawy w okolicach Navsí, Českého Teąína, Cieszyna, Pogwizdowa i Chybia. Całość uzupełnia szeroka gama odkrytych basenów w Třinci, Jablunkove, Mostech u Jablunkova, Českém Teąíně, Cieszynie, Wiśle i Jastrzębiu Zdroju oraz kryte baseny należące do ośrodków rekreacyjnych i schronisk.
Ważne telefony/Důleľitá telefonní čísla/Emergency telephone numbers/Numéros urgents
Pogotowie ratunkowe/Pohotovost/Emergency ambulance service/Samu [PL] tel.: (+48) 999; [CZ] tel.: (+420) 155
Straż pożarna/Hasičí/Fire department/Pompiers [PL] tel.: (+48) 998; [CZ] tel.: (+420) 150
Policja/Policie/Police department/Police [PL] tel.: (+48) 997; [CZ] tel.: (+420) 158
Pomoc drogowa/Silniční sluľba/Roadside assistance/Secours routier [PL] tel.: ; [CZ] tel.: (+420) 12 40
Numer ratunkowy w górach/Horská záhranná sluľba Beskydy/The mountain rescue service/Secours en montagne [PL] tel.: ; [CZ] tel.:
Dojazd do regionu/Přístup k regionu/The journey to the region/Acces a la région
Samochodem/Autem/By car/En voiture (drogi krajowe/státní silnice/national roads/routes nationales)
droga nr 1/silnice č. 1/road no 1/route n° 1 (Częstochowa ? Dąbrowa Górnicza ? Tychy ? Bielsko ? Cieszyn-Chotěbuz )
droga nr 78/silnice č. 78/road no 78/route n° 78 (Zawiercie ? Tarnowskie Góry ? Gliwice ? Rybnik ? Wodzisław Śląski ? Chałupki-Bohumín)
droga nr 81/silnice č. 81/road no 81/route n° 81 (Katowice ? Mikołów ? Żory ? Skoczów)
droga nr 11/silnice č. 11/road no 11/route n° 11 (Ostrava ? Havířov ? Český Teąín ? Třinec ? Jablunkov ? Mosty-Svrčinovec)
droga nr 48/silnice č. 48/road no 48/route n° 48 (Novy Jičín ? Frýdek-Místek ? Chotěbuz-Cieszyn)
droga nr 59/silnice č. 59/road no 59/route n° 59 (Ostrava ? Karviná)
droga nr 67/silnice č. 67/road no 67/route n° 67 (Bohumín ? Karviná ? Český Teąín)
Autobusem/Autobusem/By bus/En autobus (dworce autobusowe/autobusová stanoviątě/bus stations/gares routieres)
Bohumín, MHD, ul. 9. května, 735 81 Bohumín
Cieszyn, PKS, ul. Korfantego 23, 43-400 Cieszyn, tel.:
Český Těąín, MHD, ul. Jablunkovská, 737 01 Český Těąín, tel.: (+420) 558 746 952
Jablunkov, MHD, ul. Nádraľní 107, 739 91 Jablunkov, tel.:
Jastrzębie Zdrój, PKS, ul. Sybiraków 2, 44-330 Jastrzębie Zdrój, tel.: (+48) 32 473 07 00
Karviná, MHD, ul. Bohumínská 1876/2, 733 06 Karviná ? Nové Město, tel.: (+420) 596 382 111
Skoczów, PKS, ul. Ciężarowa 10, 43-430 Skoczów, tel.:
Třinec, MHD, ul. Frýdecká 410, 739 61 Třinec, tel.:
Więcej informacji/Více informací/More details/Pour plus d?informations: www.pkscieszyn.pl, www.mzkjastrzebie.com, www.autobusowyrozkladjazdy.pl, www.idos.cz
Pociągiem/Vlakem/By train/En train (dworce kolejowe/vlaková nádraľí/railway stations/gares ferroviaires)
Bohumín, ČD, náměsti Mickiewicze, 735 81 Bohumín, tel.:
Chybie, PKP, ul. Dworcowa 9, 43-520 Chybie, tel.:
Cieszyn, PKP, ul. Hajduka 10, 43-400 Cieszyn, tel.: ; 94 36
Český Těąín, ČD, ul. Nádraľní 70, 737 01 Český Těąín, tel.:
Goleszów, PKP, ul. Dworcowa 1, 43-440 Goleszów, tel.: ; 94 36
Jablunkov ? Návsí, ČD, ul. Nádraľní 207, 739 92 Jablunkov ? Návsí, tel.: (+420) 558 358 012
Karviná, ČD, ul. Nádraľní 695, 733 01 Karviná ? Fryątát, tel.: (+420) 972 755 484
Zebrzydowice, PKP, ul. Dworcowa 11, 43-410 Zebrzydowice, tel.: (+48) 32 469 32 80
Třinec, ČD, ul. Nádraľní 348, 739 61 Třinec, tel.:
Ustroń, PKP, ul. Dworcowa 3, 43-450 Ustroń, tel.:
Wisła, PKP, ul. 1 Maja 69, 43-460 Wisła, tel.:
Więcej informacji/Více informací/more details/Pour plus d?informations: www.pkp.pl, www.idos.cz
Samolotem/Letadlem/By plane/En avion (lotniska/letiątě/airports/aéroports)
Katowice ? Pyrzowice, ul. Wolności 90, 42-625 Ożarowice, tel.: (+48) 32 392 73 85, www.katowice-airport.com
Ostrava ? Moąnov, 742 51 Ostrava ? Moąnov, tel.: , www.airport-ostrava.cz
Proponowane miejsca przekraczania granicy polsko ? czeskiej/Navrhovaná místa překročení česko ? polské hranice/The proposed Polish-Czech border checkpoints/Points de franchissement de la frontiere polono-tcheque (points recommandés)
Jasnowice ? Bukovec
Leszna Górna ? Horní Liątná
Cieszyn ? Český Těąín/Cieszyn ? Chotěbuz
Marklowice Górne ? Dolní Marklovice
Gołkowice ? Závada
Chałupki ? Bohumín/Nowe Chałupki ? Bohumín
Punkty informacji turystycznej/Turistická informační centra/Tourist information Centres/Points d?informations touristiques
Bohumín, MIC, ul. Masarykova 158, 735 81 Bohumín, tel.: , www.mesto-bohumin.cz
Brenna,OPKiS, ul. Wyzwolenia 71, 43-438 Brenna, tel.: , www.brenna.org.pl
Chybie, UG, ul. Bielska 78, 43-520 Chybie, tel.: , www.chybie.pl
Cieszyn, CCI, Rynek 1, 43-400 Cieszyn, tel.: , www.cieszyn.pl, www.olza.pl
Český Těąín, RIC, ul. Hlavní 15, 737 01 Český Těąín, tel.: , www.muzeumct.cz/info
Dębowiec, UG, ul. Katowicka 6, 43-426 Dębowiec, tel.: , www.debowiec.cieszyn.pl
Godów, UG, ul. 1 Maja 53, 44-340 Godów, tel.: , www.godow.pl
Goleszów, GOK, ul. Cieszyńska 25, 43-440 Goleszów, tel.: , www.goleszow.pl
Hażlach, UG, ul. Główna 57, 43-419 Hażlach, tel.: , www.hazlach.pl
Haviřov, MIC, ul. Dlouha 17, 736 01 Havířov ? Mesto, tel.: , www.havirov-info.cz
Istebna, IT, Istebna 68, 43-470 Istebna, tel.: , www.ug.istebna.pl
Jablunkov, JIC, ul. Dukelská 600, 739 91 Jablunkov, tel.: , www.jablunkovsko.cz
Jasienica, GOK, ul. Międzyrzecka 159, 43-385 Jasienica, tel.: (+48) 33 815 22 31, www.jasienica.pl
Jastrzębie Zdrój, PTTK, ul. Harcerska 14b, 44-445 Jastrzębie Zdrój, tel.: (+48) 32 471 94 88, www.jasnet.pl/pttk
Jaworze, OP, ul. Zdrojowa 82, 43-384 Jaworze, tel.: , www.opgj.pl
Karviná, MIC, Masarykovo náměsti 71, 733 01 Karviná ? Fryątát, tel.: (+420) 596 318 620, www.karvina.org
Komorní Lhotka, IC, Komorní Lhotka 27, 739 53 Hnojník, tel.: (+420) 606 674 772, www.stonavka.cz
Orlová, MIC, ul. Masarykovo 1324, 735 14 Orlová ? Lutyne, tel.: (+420) 596 511 306, www.mesto-orlova.cz
Skoczów, ARTadres, Rynek 18, 43-430 Skoczów, tel.: , www.skoczow.pl
Strumień, UG, Rynek 4, 43-246 Strumień, tel.: , www.strumien.pl
Třinec, MIC, Kino Kosmos, ul. Dukelská 689,739 61 Třinec, tel.: (+420) 558 958 200, www.info-trinec.cz
Ustroń, MIT, Rynek 2, 43-450 Ustroń, tel.: , www.ustron.pl
Wisła, WCKiI, pl. Hoffa 3, 43-460 Wisła, tel.: , www.wisla.pl
Zebrzydowice, GOK, ul. ks. Janusza 21, 43-410 Zebrzydowice, tel.: (+48) 32 469 33 34, www.gok.zebrzydowice
